Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlamanın Uygulanması

Ülkemizde 2021 yılı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksindeki (Yİ-ÜFE) yıllık artış %79,89; Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki (TÜFE) yıllık artış ise %36,08 olarak gerçekleşmiştir. Bu durum Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını (TFRS) uygulayan işletmelerin 2021 yılı finansal raporlama döneminde TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama’yı (IAS 29 Financial Reporting in Hyperinflationary Economies) uygulayıp uygulamayacakları konusunda tereddütlerin oluşmasına yol açmıştır.

İlgili Standartta esasen hiperenflasyonun (Bu terim, TMS 29’da “yüksek enflasyon” olarak çevrilmiştir.) mevcut olduğu ekonomiler ele alınarak bir ekonomide hiperenflasyonun mevcut olup olmadığının belirlenmesinde esas alınacak eşik değere yer verilmekte ve geçerli para birimi hiperenflasyonlu bir ekonominin para birimi olan işletmelerin finansal tablolarının enflasyona göre nasıl düzeltileceği açıklanmaktadır. TMS 29’un 3’üncü paragrafında bir ekonomide son üç yılın kümülatif enflasyon oranının %100’e yaklaştığı veya bu oranı aştığı durumlarda söz konusu ekonomide hiperenflasyonun mevcut olduğu ifade edilmektedir. Bununla birlikte, TMS 29’un 37’nci paragrafında söz konusu eşik değerin belirlenmesi hususunda genel satın alım gücündeki değişiklikleri yansıtan bir fiyat endeksinin kullanılması gerektiği belirtilmektedir.

Uluslararası uygulamalarda, satın alım gücündeki değişiklikleri yansıtan genel fiyat endeksi olarak tüketici fiyat endeksi esas alınmaktadır. Başka bir ifadeyle ilgili Standardın 37’inci paragrafına göre TFRS’yi uygulayan işletmelerimizin TMS 29’u uygulayıp uygulamayacağı konusunda da genel satın alım gücündeki değişiklikleri yansıtan TÜFE oranlarını esas almaları gerekmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan TÜFE oranlarına göre son üç yılın genel satın alım gücündeki kümülatif değişiklik %74,41 olarak gerçekleşmiştir. Bu itibarla, TFRS’yi uygulayan işletmelerimizin 2021 yılına ait finansal tablolarında TMS 29 kapsamında herhangi bir düzeltme yapmalarına gerek bulunmamaktadır.

Bu doğrultuda, Kurumumuzca yayımlanan ve gerçeğe uygun sunum sağlayan geçerli finansal raporlama çerçeveleri arasında uygulamada ciddi farklılıkların oluşmaması adına Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) Bölüm 25 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlamada yer alan ilgili hükümlerin TFRS’ye uyumlu şekilde değiştirilerek BOBİ FRS uygulayan işletmelerde de yukarıda belirtilen uygulamanın esas alınması sağlanacaktır.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Kaynak: Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK)

Defter-Beyan Sistemi kapsamındaki mükelleflerin sicil kayıtlarında yapılan değişiklikler, belirli periyotlar halinde otomatik olarak Defter-Beyan Sistemine aktarılmaktadır. Bununla birlikte dileyen mükelleflerimiz bahse konu periyotları beklemeden Defter-Beyan Sistemine aktarılması gereken sicil bilgilerini manuel olarak da güncelleyebilirler. Sicil kayıtlarındaki değişiklikler “Mükellef Bilgileri” başlığı altında yer alan “Sicil Bilgileri” sayfasında bulunan “Güncelle” butonu kullanılmak suretiyle Defter-Beyan Sistemine doğrudan yansıtılabilmektedir. Bu işlem adımlarını gerçekleştiren mükelleflerin güncel sicil bilgileri ile işlem yapabilmeleri için Sistemden çıkış yaparak tekrar giriş yapmaları gerekmektedir.

2022 Hesap Dönemi Denetim Standartları (TDS) Seti

01.01.2022-31.12.2022 hesap döneminin denetiminde uygulanacak olan denetim standartları aşağıda yer almaktadır.

Etik Kurallar

Kalite Kontrol Standartları

Bağımsız Denetim Standartları

Güvence Denetimi Standartları

İlgili Hizmetler Standartları

İlke Kararları

Faizsiz Finans Denetim Standartları

Kaynak: Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu

Kâr Payı Avansı Dağıtımı 19/01/2022

18 Ocak 2022 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 31723  (Mükerrer)

Ticaret Bakanlığından:

MADDE 1 – 9/8/2012 tarihli ve 28379 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kâr Payı Avansı Dağıtımı Hakkında Tebliğin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “bir ay” ibaresi “iki ay” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 2 – Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3 – Bu Tebliğ hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür

2022 Kamuda Çalışan İşçilere Verilecek İlave Tediye

19 Ocak 2022 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 31724

Karar Sayısı: 5124

1- 4/7/1956 tarihli ve 6772 sayılı Kanun kapsamına giren kuramlarda çalışan işçilere 2022 yılında, mezkûr Kanunun 1 inci maddesine göre yapılacak ilave tediyenin birinci yarısının 28/1/2022, diğer yarısının 29/4/2022 tarihinde ödenmesine,

2- Söz konusu İşçilerden maden işletmelerinin münhasıran yer altı işlerinde çalışanlarına 2022 yılında, aynı Kanunun 2 nci maddesine göre ayrıca yapılacak ilave tediyenin tamamının 23/12/2022 tarihinde ödenmesine,

6772 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi gereğince karar verilmiştir.

18 Ocak 2022

Recep Tayyip ERDOĞAN

CUMHURBAŞKANI

Kamu Haznedarlığı Yönetmeliğinde Değişiklik (Karar Sayısı: 5126)

19 Ocak 2022 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 31724

Karar Sayısı: 5126

Ekli “Kamu Haznedarlığı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”in yürürlüğe konulmasına, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 12 nci ve 16 ncı maddeleri gereğince karar verilmiştir.

18 Ocak 2022

Recep Tayyip ERDOĞAN

CUMHURBAŞKANI

KAMU HAZNEDARLIĞI YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1– 7/3/2019 tarihli ve 810 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Haznedarlığı Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendi yürürlükten kaldırılmış, dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve beşinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki altıncı fıkra eklenmiştir.

“(4) Kurumlar ikinci fıkranın (c) bendinde sayılan işlemleri, yurt içinde yerleşik diğer bankalar aracılığıyla yapabilir.”

“(6) İşsizlik Sigortası Fonu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ve Doğal Afet Sigortaları Kurumu, ikinci fıkrada sayılan araçlara ek olarak organize para piyasalarında TL cinsi borç verme işlemlerini yurt içinde yerleşik tüm bankalar ile 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu gereğince faaliyet gösteren aracı kurumlar aracılığıyla yapabilir.”

MADDE 2– Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3– Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

YMM Tasdik Raporlarının Elektronik Ortamda Gönderilmesi Sirküleri /2

T.C.

HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI

Gelir İdaresi Başkanlığı

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK TASDİK RAPORLARININ ELEKTRONİK  ORTAMDA GÖNDERİLMESİ HAKKINDA SİRKÜLER / 2

Konusu: Özel Tüketim Vergisi Tasdik Raporlarının elektronik ortamda gönderilmesi

Tarihi  :18/01/2022

Sayısı  :YMM / 2022-1

1. GİRİŞ:

Bilindiği üzere, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre yeminli mali müşavirlik ruhsatı ve mührü almış ve yeminli mali müşavir odalarının çalışanlar listesine kayıtlı yeminli mali müşavirlerin, ilgili kanun ve mevzuat hükümleri ile 3568 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak düzenleyecekleri Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporlarının elektronik ortamda internet vergi dairesi sistemi üzerinden gönderilmesine ilişkin usul ve esaslar 213 sayılı Kanunun mükerrer 227 nci maddesinin birinci fıkrasının 3 üncü bendine dayanılarak çıkarılan ve 1/6/2019 tarihli ve 30791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporlarının Elektronik Ortamda Gönderilmesi Hakkında Genel Tebliğ” ile belirlenmiştir.

Söz konusu Tebliğin, “Amaç ve kapsam” başlıklı 2 nci maddesinin 2 nci bendinde,

“Yeminli mali müşavirler, bu Tebliğ gereğince ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak düzenleyecekleri Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporlarını elektronik ortamda internet vergi dairesi sistemi üzerinden gönderebileceklerdir. Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporlarından hangilerinin elektronik ortamda internet vergi dairesi sistemi üzerinden alınacağı,

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından ayrıca duyurulacak ve bu duyuruda belirtilen tarihten itibaren söz konusu Raporlar elektronik ortamda internet vergi dairesi sistemi üzerinden gönderilecektir. Gelir İdaresi Başkanlığınca elektronik ortamda internet vergi dairesi sistemi üzerinden gönderileceği duyurulmayan Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporlarının mevcut hükümler çerçevesinde kağıt ortamında verilmesine devam edilecektir. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı, elektronik ortamda internet vergi dairesi sistemi üzerinden gönderileceği belirtilen Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporlarının belirli koşullarda kağıt ortamında ibraz edilmesine izin vermeye de yetkilidir.”

hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan düzenlemeler çerçevesinde, özel tüketim vergisi tasdik raporlarının internet vergi dairesi sistemi üzerinden elektronik ortamda gönderilmesi bu Sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.

2. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ TASDİK RAPORLARININ ELEKTRONİK ORTAMDA GÖNDERİLMESİ

Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik Raporlarının Elektronik Ortamda Gönderilmesi Hakkında Genel Tebliğ çerçevesinde, yeminli mali müşavirler tarafından verilecek tüm Özel Tüketim Vergisi Tasdik Raporlarının 24/1/2022 tarihinden itibaren internet vergi dairesi sistemi üzerinden elektronik ortamda ihtiyari olarak gönderilmesi, 4/4/2022 tarihinden itibaren ise zorunlu olarak sadece internet vergi dairesi sistemi üzerinden elektronik ortamda gönderilmesi uygun görülmüştür.

Duyurulur.

Bekir BAYRAKDAR

Gelir İdaresi Başkanı

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği (Seri No: 40)

18 Ocak 2022 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 31723

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:

MADDE 1 – 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (II/B-7.) bölümünün birinci paragrafında yer alan “bakım-onarım ve modernizasyonuna ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler” ibaresinden sonra gelmek üzere “, Milli Savunma Bakanlığı veya Savunma Sanayii Başkanlığınca yürütülen savunma sanayii projelerine ilişkin olarak bu kurumlara ilgili projeler kapsamında yapılan teslim ve hizmetler” ibaresi ile (II/B-7.1.) bölümünün sonuna aşağıdaki paragraf eklenmiş; (II/B-7.) ile (II/B-7.1.) bölümlerindeki “Müsteşarlığı” ibareleri “Başkanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.

“Öte yandan, Milli Savunma Bakanlığı veya Savunma Sanayii Başkanlığınca yürütülen savunma sanayii projelerine ilişkin olarak bu kurumlara ilgili projeler kapsamında yapılan teslim ve hizmetler ile bu projeler kapsamındaki teslim ve hizmetleri gerçekleştirenlere yapılacak olan, miktarı ve nitelikleri bu kurumlarca onaylanan teslim ve hizmetler 25/12/2021 tarihinden itibaren KDV’den istisna edilmiştir. Bu kapsamdaki istisna uygulaması Tebliğin (II/B-7.2.), istisnaya ilişkin bildirim zorunluluğu Tebliğin (II/B-7.3.), istisna işlemin beyanı Tebliğin (II/B-7.4.), bu kapsamdaki işlemlere ilişkin iade uygulaması Tebliğin (II/B-7.5.) ve sorumluluk uygulaması ise Tebliğin (II/B-7.6.) bölümlerinde yer alan açıklamalar çerçevesinde yürütülür. Milli Savunma Bakanlığı veya Savunma Sanayii Başkanlığınca yürütülen ve istisna hükmünün yürürlüğe girdiği 25/12/2021 tarihinden önce başlayan ve devam etmekte olan savunma sanayii projelerine ilişkin, 25/12/2021 tarihinden sonra yapılan teslim ve hizmetler de istisna kapsamındadır.”

MADDE 2 – Aynı Tebliğin (II/B-7.2.1.) bölümünün ikinci paragrafının birinci ve ikinci cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“İstisna kapsamında mal ve hizmet temin etmek isteyen ulusal güvenlik kuruluşlarınca, söz konusu mal ve hizmetlerin istisna kapsamında olup olmadığı konusunda tereddüt bulunursa, Gelir İdaresi Başkanlığından görüş alınabilir. Bu mal ve hizmetleri alan ulusal güvenlik kuruluşları tarafından faturayı düzenleyen yükleniciye istisna kapsamında yapılan işlemin belgelenmesi amacıyla (EK: 11A)’da yer alan yetkili birim amirinin kaşe ve imzasının tatbik edileceği bir belge verilir.”

MADDE 3 – Aynı Tebliğin (II/B-7.2.2.) bölümünün dördüncü paragrafının birinci, ikinci ve üçüncü cümleleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ulusal güvenlik kuruluşu bu listeyi, nihai mal veya hizmetin üretimine yönelik olarak sarf edilecek mal ve hizmetlerden oluşup oluşmadığı bakımından inceleyerek ve üzerinde gerek duyduğu değişiklikleri yaparak örneği (EK: 11B)’de yer alan biçimde onaylar. Ulusal güvenlik kuruluşunca nihai mal veya hizmetin ve söz konusu listedeki mal ve hizmetlerin istisna kapsamında olup olmadığı konusunda tereddüt bulunursa, Gelir İdaresi Başkanlığından görüş alınabilir.”

MADDE 4 – Aynı Tebliğin (II/E-7.) bölümünün ikinci paragrafında yer alan “2020 ve 2021 yıllarında” ibaresinden sonra gelmek üzere “; 31/12/2021 tarihli ve 31706 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 30/12/2021 tarihli ve 5047 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, söz konusu maddenin, 2022, 2023 ve 2024 yıllarında” ibaresi eklenmiştir.

MADDE 5 – Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 6 – Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No: 73)

(Döner Sermaye İşlemleri)

18 Ocak 2022 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 31723

Hazine ve Maliye Bakanlığından:

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, döner sermayeli işletmelerin; aylık gayrisafi hasılatından genel bütçeye aktarılacak tutarlar ile yıl sonu kârlarının bildirilmesi, ödenmesi, muhasebeleştirilmesi, zorunlu hâllerde ödeme süresinin uzatılması, beyan edilmesi, ödemenin süresinde yapılmaması halinde yapılacak işlemler ile bilgi verme yükümlülüklerini, kayıt ve tescil işlemlerini, tutulacak defter ve belgelere ilişkin bilgileri, bilgisayar ve kredi kartları ile yapılacak tahsilatları ve mükelleflerin borçlarına karşılık yapacakları kesintilere ilişkin işlemleri düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerde yer alan genel bütçeye dâhil idarelerle özel bütçeli idarelere bağlı döner sermayeli işletmeleri kapsar.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun geçici 11 inci maddesi, 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesi ile 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 221 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;

a) Bakan: Hazine ve Maliye Bakanını,

b) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,

c) Döner sermaye muhasebe birimi: Döner sermayeli işletmelerde gelir ve alacakların tahsili, giderlerin ve borçların hak sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer tüm malî işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanması işlemlerini yürüten birimi,

ç) Harcama yetkilisi: Döner sermayeli işletmelerde bütçe ile ödenek tahsis edilen her bir işletmenin en üst yöneticisini veya anılan görevi yürütmekle görevlendirilen kişiyi,

d) İlgili muhasebe birimi: İllerde defterdarlık muhasebe müdürlüklerini, ilçelerde malmüdürlüklerini,

e) Kanun: 17/9/2004 tarihli ve 5234 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunu,

f) Muhasebe yetkilisi: Döner sermayeli işletmelerde muhasebe hizmetlerinin yürütülmesinden ve muhasebe biriminin yönetiminden sorumlu, usulüne göre atanmış yöneticiyi,

g) Muhasebe yetkilisi mutemedi: Döner sermayeli işletmelerde muhasebe yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almaya, muhafaza etmeye, vermeye, göndermeye yetkili ve bu işlemlerle ilgili olarak doğrudan muhasebe yetkilisine karşı sorumlu olan görevlileri,

ğ) Yönetmelik: 1/5/2007 tarihli ve 26509 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğini,

ifade eder.

Genel Hükümler

Gayrisafi hasılatın tespiti

MADDE 5 – (1) Döner sermayeli işletmelerce elde edilen ve hesaplamalara esas olan aylık gayrisafi hasılat, tahsil edilmiş olsun veya olmasın bir ay içinde tahakkuk eden; her türlü mal satış hasılatı, her türlü hizmet satış bedeli, faiz ve diğer gelirler toplamından oluşur. Bu toplamdan, hasılatın elde edilmesine ilişkin yapılan giderler ve maliyetler ile daha önce ayrılıp Hazineye yatırılan tutarlar düşülmez.

(2) Gayrisafi hasılata, döner sermayeli işletmelerin; kanunlarında, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde veya yönetmeliklerinde döner sermaye geliri olarak sayılan, iş veya hizmet karşılığı olmayan “Hazine Yardımı”, “…bütçesinden verilen ödenek” ve “bağış ve yardımlar” gibi unsurlar dâhil edilmez.

Genel bütçeye aktarılacak tutarlara esas oranlar

MADDE 6 – (1) Kanunun geçici 1 inci maddesi hükmü gereğince döner sermayeli işletmelerin aylık gayrisafi hasılatından tahsil edilen tutarın %15’i (ilaç, kan ve kan bileşenleri ile tıbbî sarf malzemesi hasılatının %5’i), en geç takip eden ayın 20’sine kadar genel bütçeye irat kaydedilmek üzere ilgili muhasebe birimlerine yatırılır.

(2) Aylık gayrisafi hasılattan tahsil edilen tutara uygulanacak oranı döner sermayeler itibarıyla %1’e kadar indirme yetkisi Bakana tanındığından, mevcut durumda Kanunda belirtilen veya Kanun kapsamında Bakana tanınan yetkiye istinaden ilgili döner sermaye işletmeleri için tespit edilen oranların uygulanmasına devam edilir.

Genel bütçeye aktarılacak tutarların hesaplanması ve ödenmesi

MADDE 7 – (1) Kanunun geçici 1 inci maddesi hükmü gereğince, genel ve özel bütçeli idarelere bağlı tüm döner sermayeli işletmelerce ödenecek payın hesaplanmasında, bir ay içinde aylık gayrisafi hasılattan tahsil edilen tutarlar esas alınır.

(2) İşletmelerce aylık gayrisafi hasılat tutarından o ay itibarıyla tahsil edilen tutara, Kanunda belirtilen veya Bakanlıkça tespit edilen oranlar uygulanmak suretiyle bulunan tutarlar, izleyen ayın 20 nci günü mesai saatinin bitimine kadar, faaliyette bulundukları yerlere göre ilgili muhasebe birimlerine, Yönetmelik eki Aylık Gayrisafi Hasılattan Tahsil Edilen Tutara İlişkin Bildirim (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:30) ile bildirilir ve aynı süre içinde ödenir.

(3) Yıllık bilanço ve diğer hesapları bağlı bulundukları merkez kuruluşunda birleştirilen döner sermayeli işletmeler de dâhil olmak üzere, bildirim ve ödeme yükümlülüğü her bir işletmece ayrı ayrı yerine getirilir.

(4) Döner sermaye faaliyetlerinden bir ay içinde elde edilen hasılattan tahsil edilen tutar bulunmasa bile işletmeler takip eden ayın 20’sine kadar aylık gayrisafi hasılat bildirimini verir.

Genel bütçeye aktarılacak tutarların muhasebeleştirilmesi

MADDE 8 – (1) Döner sermayeli işletmelerce, aylık gayrisafi hasılattan tahsil edilen tutarlar üzerinden genel bütçeye aktarılacak Hazine payı tahakkuk ettirildiğinde; bir taraftan, “770 Genel Yönetim Giderleri Hesabı”na borç, “362 Ödenecek Döner Sermaye Yükümlülükleri Hesabı”na alacak, diğer yandan “830 Bütçe Giderleri Hesabı”na borç, “835 Gider Yansıtma Hesabı”na alacak yazılır, bu tutarlar genel bütçeli idarelere hizmet veren ilgili muhasebe birimlerinin hesabına gönderildiğinde; “362 Ödenecek Döner Sermaye Yükümlülükleri Hesabı”na borç, “103 Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri Hesabı”na alacak kaydedilir.

Yıl sonu kârının Hazineye ödenmesi

MADDE 9 – (1) Yıl sonu kârlarını Hazineye yatırmakla yükümlü olan işletmeler bu tutarı, ilgili kanunlarında, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde veya yönetmeliklerinde belirtilen süre içinde, herhangi bir süre belirtilmeyenler ise, Nisan ayının sonuna kadar Yönetmelik eki Yıllık Gayrisafi Hasılattan Tahsil Edilen Tutar ve Kâr Bildirimi (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:31) ile bildirerek aynı süre içerisinde ilgili muhasebe birimlerinin hesabına aktarır.

(2) Yıl sonu kârlarını Hazineye aktarmak zorunda olmayan işletmeler ile özel bütçeye aktaracak işletmeler ve faaliyet dönemini zararla kapatan işletmeler de bildirimlerini süresi içinde ilgili muhasebe birimlerine verir. Bu durumda, Yıllık Gayrisafi Hasılattan Tahsil Edilen Tutar ve Kâr Bildirimi (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:31)’nin “Kârın yatırılmasına ilişkin alındının tarihi ve No.su” sütunu boş bırakılır.

(3) Sermayeleri kanunlarında, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde veya yönetmeliklerinde belirlenen sermaye tutarına ulaşan ve mevzuatında yıllık kârlarını, Hazineye veya ilgili özel bütçeye aktaracaklarına ilişkin hüküm bulunan işletmeler, bilançolarına göre tespit edilen kârlarını, herhangi bir yazışmaya meydan verilmeksizin belirtilen süre içinde ilgili muhasebe birimlerine aktarır.

(4) Yıllık bilanço ve diğer hesapları bağlı oldukları merkez müdürlüklerinde birleştirilen döner sermayeli işletmeler ise dönem sonu kârları ile ilgili herhangi bir bildirim ve ödemede bulunmaz, bu yükümlülük ilgili merkez müdürlükleri tarafından yerine getirilir.

(5) Yıllık Gayrisafi Hasılattan Tahsil Edilen Tutar ve Kâr Bildirimi (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:31) düzenlenirken, ait olduğu yıla ilişkin 12 aylık Hazine hissesi tutarları ile bu tutarların yatırıldığına dair alındı belgesinin tarih ve numaraları, açık ve düzenli bir şekilde yazılır. Söz konusu bildirim sadece ait olduğu yıla ilişkin olarak doldurulduğundan, Ocak-Aralık dönemine ilişkin olarak bildirilen gayrisafi gelirden tahsil edilen tutarlar ve bu tutarlar üzerinden hesaplanan ve ödenen Hazine hisseleri bildirime yazılır.

Zorunlu hâllerde ödeme süresinin uzatılması

MADDE 10 – (1) Genel bütçeye aktarılacak tutarlar ile yıl sonu kârlarını belirlenen sürelerde ödeyemeyecek olan döner sermayeli işletmeler, ödemedeki gecikme nedenlerini açıkça belirtmek ve belirtilen hususları belgelendirmek suretiyle, bildirim ve ödeme süresinden önce Bakanlığa müracaat ederek erteleme talebinde bulunur.

(2) Gerek Hazine hissesi, gerekse yıl sonu kârlarını süresinde ödeyemeyeceği için Bakanlıktan erteleme talebinde bulunarak söz konusu talebi uygun görülen işletmeler;

a) Hazine hissesi ile ilgili olarak, Aylık Gayrisafi Hasılattan Tahsil Edilen Tutara İlişkin Bildirim (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:30) düzenler, ancak bildirimin “Tahsil Olunan Miktar” satırına, “Ertelendi” şerhi düşer.

b) Kârlar ile ilgili olarak, Yıllık Gayrisafi Hasılattan Tahsil Edilen Tutar ve Kâr Bildirimi (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:31) düzenleyerek ilgili muhasebe birimine verir ve verilen sürenin sonunda kârlarını Hazineye yatırır.

(3) İşletmeler, Hazine hissesi veya yıl sonu kârı olarak ertelenen tutarların ödendiğine ilişkin alındı belgelerinin bir örneğini, ödemenin yapıldığı tarihten itibaren en geç bir hafta içinde bir yazı ekinde Bakanlığa gönderir.

Beyan ve ödemenin süresinde yapılmaması

MADDE 11 – (1) Kanunun geçici 1 inci maddesi hükmü gereğince, yıl sonu kârları ile genel bütçeye aktarılacak miktarların zamanında yatırılmaması hâlinde söz konusu tutarlar, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanundaki usullere göre aylık %1 zamlı olarak tahsil edilir ve hesaplanan zam, harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisinden yarı yarıya alınır. İlgililerin herhangi bir yaptırım ile karşılaşmaması için bildirim ve ödeme işlemlerini süresinde yerine getirmeleri gerekir. Ancak Bakanlıkça verilmiş ek süreler için zam uygulanmaz.

Bilgi verme

MADDE 12 – (1) Genel ve özel bütçeli idareler, kendilerine bağlı olarak faaliyete geçen döner sermayeli işletmelerin; ad ve adreslerini, vergi kimlik numaralarını, faaliyet konularını ve faaliyete geçiş tarihlerini, kurulmasına yetki veren kanunu veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesini, tahsis olunan sermaye ile ödenmiş sermayelerini, faaliyete geçiş tarihlerinden itibaren bir ay içinde Bakanlığa bildirir.

Kayıt ve tescil

MADDE 13 – (1) Yeni faaliyete geçen döner sermayeli işletmeler, bulundukları yerdeki ilgili muhasebe birimlerine başvurarak kayıtlarını yaptırır ve özel hesap numarası alır.

(2) Kayıt ve tescil işlemi için Yönetmelik eki Döner Sermayeli İşletmeler Kayıt Bildirimi (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:37) kullanılır.

(3) Evvelce kayıt ve tescil edilen döner sermaye işletmeleri geçmiş yıllarda aldıkları özel hesap numaralarını muhafaza eder.

(4) Döner sermayeli işletmelerden faaliyetlerine son verilenler, ilgili kurumlarca, faaliyetlerinin sona erme tarihinden itibaren bir ay içinde kayıtlı bulundukları ilgili muhasebe birimlerine bildirir.

İlgili muhasebe birimlerince yapılacak işlemler

MADDE 14 – (1) Muhasebe birimleri;

a) Döner sermayeli işletmelerce doldurularak verilecek olan Döner Sermayeli İşletmeler Kayıt Bildirimi (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:37)’ni aldıklarında bu işletmelere özel bir hesap numarası verir.

b) Her döner sermaye işletmesi için Yönetmelik eki Döner Sermayeli İşletmeler Hesap Kartı (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:38) açar.

c) Döner sermayeli işletmelerden kaydını yaptırmayanların tespiti halinde, bu işletmeleri kayıt konusunda uyarır, buna rağmen kaydını yaptırmamış olanları Bakanlığa bildirir.

ç) Kendilerine kayıtlı bulunan döner sermayeli işletmelerce verilecek olan Aylık Gayrisafi Hasılattan Tahsil Edilen Tutara İlişkin Bildirim (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:30)’i kabul eder, inceleyip doğruluğunu tespit ettikten sonra Hazineye yatırılması gereken miktarları ilgili muhasebe kayıtlarını yaparak tahsil eder.

d) Kendilerine kayıtlı bulunan döner sermayeli işletmelerin aylık bildirimlerini süresinde vermelerini sağlar, verilmeyen bildirimleri araştırır ve istemelerine rağmen bildirimde bulunmayan döner sermayeli işletmeleri Bakanlığa bildirir.

e) Döner sermayeli işletmelerce aylık gayrisafi hasılattan tahsil edilen tutarlara belirlenen oranların uygulanması suretiyle hesapladıkları tutarları ilgili muhasebe birimlerine aktardıklarında, aktarılan tutarlar “03.5.1.01 Döner Sermayelerin Aylık Gayrisafi Hasılatından Aktarmalar” gelir ayrıntı koduna kaydeder.

f) Yıl sonu kârlarını Hazineye yatırmakla yükümlü olan işletmelerce ilgili mevzuatında belirtilen süre içinde ilgili muhasebe birimleri aktardıklarında, aktarılan tutarlar “03.5.1.02 Döner Sermayelerin Yılsonu Kârlarından Aktarmalar” gelir ayrıntı koduna kaydeder.

g) 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununun 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi hükmünce aktarılan tutarlar, “03.5.1.03 Döner Sermayelerin Sosyal Hizmet Payından Yaptıkları Aktarmalar” gelir ayrıntı koduna kaydedilir.

İşletmelerce tutulan defter, belge ve bilgilerden Sayıştaya sunulacak olanların verilme yeri ve süresi

MADDE 15 – (1) Yönetmelik esaslarına göre düzenlenen; defter, cetvel ve tablolar ile düzenlenmesi gereken yıl sonu sayım tutanakları, hesap dönemi sonu itibarıyla görev başında bulunan muhasebe yetkilisi tarafından oluşturulacak bilanço ve ekleri, 17/9/2020 tarihli ve 31247 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İdaresi Hesaplarının Sayıştaya Verilmesi ve Muhasebe Birimleri ile Muhasebe Yetkililerinin Bildirilmesi Hakkında Usul ve Esaslara göre Sayıştaya gönderilir.

(2) Özel olarak istenilmediği sürece; bilanço örnekleri, devir cetvelleri, yıllık gayrisafi hasılattan tahsil edilen tutar ve kâr bildirimi ve benzeri hiçbir belge, kâğıt ortamında Bakanlığa gönderilmez.

Özellik arz eden diğer hususlar

MADDE 16 – (1) Kanunlarında, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde veya yönetmeliklerinde kârları sermayelerine veya ertesi yılın gelirlerine ekleneceği belirtilen işletmelerce, bu işlem kârın elde edildiği hesap döneminde değil, ertesi hesap döneminde yapılır ve böylece dönem net kârları bilançoda ve gelir tablosunda sermayeye veya gelire eklenmeden gösterilir.

(2) Zararlar hiçbir suretle sermayeden düşülmez, gelecek yılların kârlarından mahsup edilmek üzere, “580 Geçmiş Yıllar Zararları Hesabı”nda bekletilir.

(3) 2828 sayılı Kanununun 18 inci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendi hükmü gereğince, döner sermayeli işletmelerce her yıl Aralık ayı sonunda yıllık gayrisafi hasılat üzerinden hesaplanan ve en geç ertesi yılın Ocak ayı sonuna kadar ödenmesi gereken tutarlar, ilgili muhasebe birimlerinin hesabına aktarılır. 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesine istinaden kurulan döner sermayeli işletmelerce Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu payı ödenmez.

(4) Parasal Sınırlar ve Oranlar konulu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliğleri ile belirlenen limitler; Yönetmeliğin 67 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendine göre kasadan yapılacak ödeme tutarı için dört katı, aynı Yönetmeliğin 67 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca ertesi günü yapılacak ödemeleri karşılamak üzere kasada alıkonulabilecek azami tutarların belirlenmesinde üç katı uygulanabilir. Birden fazla döner sermayeli işletmeye hizmet vermek üzere oluşturulan muhasebe birimlerinde söz konusu limitler her işletme için ayrı ayrı dikkate alınır. Ancak, veznesi olmayan muhasebe birimlerinde, kasa limiti dâhilindeki ödemeler “Hesaba Aktarma Suretiyle Ödeme” konulu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliğlerinde belirtilen esaslara göre yapılır.

(5) Döner sermayeli işletmelerin aylık gayrisafi hasılatından genel bütçeye aktarılacak tutarlar ile mevzuatındaki hükümler uyarınca Hazineye yatırılacak olan yıl sonu kârlarının bildirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler, Yönetmeliğin 566 ncı ve 567 nci maddelerinde yer alan esaslara göre yapılır.

(6) Sağlık hizmeti sunan döner sermaye işletmeleri adına, bu işletmelere hizmet veren muhasebe birimlerince nakden yapılan tahsilatın kısmen veya tamamen iadesinde hastaların mağdur edilmemesi için alındı belgesindeki “Teslim Edenin/Kart Sahibinin Adı ve Soyadı/Unvanı” ile “Adına Tahsilat Yapılanın Adı Soyadı” satırları kullanılarak, gerektiğinde hasta dışında alındı belgesinde adı yazılan kişiye de iade yapılabilir. Veznedarlar ve muhasebe yetkilisi mutemetleri bu hususta gerekli dikkat ve özeni gösterir.

(7) İşletmelerde maddi duran varlıkların kayıtları ile amortisman ayrılmasına ilişkin işlemler Yönetmeliğin 199 ila 215 inci maddelerinde düzenlenmiş olup, bu esaslara göre ayrılacak olan amortisman tutarları ilgisine göre; “730 Genel Üretim Giderleri Hesabı”, “740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı” veya “770 Genel Yönetim Giderleri Hesabı”na borç, “257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı”na alacak kaydedilir. Ancak, bir maddi duran varlık için ayrılan amortisman payları toplamı, maddi duran varlığın kayıtlı değerine eşit hâle geldikten sonra da maddi duran varlık kullanıldığı sürece, amortisman payı ayrılmaksızın kayıtlarda bekletilir.

(8) Sermayeleri, kanunla, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle ya da kanun veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde yer alan hükümler gereğince bağlı bulundukları idarelerce tahsis edilen işletmelerde, tahsis edilen sermayeye mahsuben gönderilen nakdi veya ayni değerler alındığında, ilgisine göre, “102 Bankalar Hesabı”, “255 Demirbaşlar Hesabı” veya ilgili hesaba borç, “501 Ödenmemiş Sermaye Hesabı”na alacak kaydedilerek muhasebeleştirilir.

(9) 27/12/2014 tarihli ve 29218 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinin 83 üncü maddesinin beşinci fıkrasının (c) bendinde yer alan hükme göre Sayıştay ilamına dayanılarak kişilerden alacaklar hesabına kaydedilmiş bulunan alacaklarla ilgili olarak gerçekleştirilecek işlemler, genel bütçeli idarelere bağlı döner sermayeli işletmelerce de yerine getirilir.

(10) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun yeniden değerlemeye ilişkin hükümleri gereğince, kurumlar vergisi mükellefi olan işletmeler enflasyon düzeltmesi uygulamasına tabi olduklarından, bu işletmeler yeniden değerleme yapamaz. Vergi mükellefi olmayan işletmeler ise Gelir İdaresi Başkanlığınca belirlenen yeniden değerleme oranları esas alınmak suretiyle yeniden değerleme yapar.

(11) İşlemleri yoğun olan muhasebe birimlerinde ve muhasebe yetkilisi adına tahsilat yapmaya yetkili mutemetlerce, ihtiyaç duyulması halinde yazar kasa ile tahsilat yapılabilir. Ancak, söz konusu cihazlar alınmadan önce 6/12/1984 tarihli ve 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun ve bu konuda çıkarılan tebliğ hükümlerine göre bağlı olunan vergi dairesine müracaat edilmesi gerekir. Ödeme kaydedici cihaz ile tahsilat yapılması hâlinde, satışlardan elde edilen günlük toplam tahsilat için bir alındı belgesi düzenlenecek ve ödeme kaydedici cihazlardan alınan günlük döküm raporu (Z raporu) bu alındıya bağlanarak açılacak bir dosya içinde muhafaza edilir. Ancak, depozito ve güvence bedeli olarak yapılan tahsilatlar ile hizmetten yararlananlarca talep edilmesi hâlinde, alındı belgesi düzenlenir.

(12) Döner sermaye işletme bütçelerinin hazırlanması, yeni usul ve esaslar belirlenmediği sürece, kendi özel mevzuat hükümleri esas alınarak yapılır.

(13) Döner sermaye muhasebe birimleri, ödemelerini “Hesaba Aktarma Suretiyle Ödeme” konulu Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği esaslarına göre gerçekleştirir.

(14) Döner sermayeli işletmeler ve muhasebe birimlerince, Yönetmelik eki belgeler kullanılacak olup, kredi kartları ile yapılacak tahsilatlar karşılığında da tahsilatı yapanın durumuna göre; Yönetmelik eki Alındı Belgesi (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:8) veya Muhasebe Yetkilisi Mutemedi Alındısı (D.S.İ.B.M.Y. Örnek No:10) düzenlenir.

Bilgisayarla yapılacak tahsilat ve kullanılacak alındı belgeleri

MADDE 17 – (1) Yönetmeliğin 67 nci maddesi uyarınca, döner sermaye muhasebe birimi veznelerinde ve mutemetliklerinde tahsilatın bilgisayarla yapılması halinde, Bakanlıkça bilgisayarla tahsilat için bastırılan “Alındı Belgesi” ile “Muhasebe Yetkilisi Mutemedi Alındısı” kullanılır. Bu alındılar, seri, sıra ve özel numaralar taşıması, paranın tahsil edildiğini gösteren belgeler arasında yer alması, düzenleme, saklama ve denetim açısından özellik gösterdiğinden, alındıların güvenliğinin sağlanması amacıyla;

a) Bilgisayarla yapılacak tahsilatta kullanılacak alındı belgeleri ile muhasebe yetkilisi mutemedi alındılarının ilgili muhasebe birimlerinden (illerde Defterdarlık Muhasebe Müdürlüklerinden, ilçelerde ise Malmüdürlüklerinden) temin edilerek kullanılması,

b) Alındılara, yıl içinde kullanımına başlanıldığında bu tarihten ve her mali yılbaşından itibaren “1”den başlamak üzere, sıra atlanmaksızın yıl sonuna kadar devam eden “özel numara” verilmesi,

c) Alındıların mevzuata uygun olarak eksiksiz düzenlenmesi ve düzenleme tarihi ile saatinin mutlaka yazılması,

ç) Hatalı düzenlenen alındıların yırtılıp atılmaması ve sol alt köşeden sağ üst köşeye doğru çizilecek iki paralel çizgi arasına “İPTAL” ifadesinin yazılması suretiyle iptalinin yapılarak, asıl ve ikinci nüshasıyla birlikte muhafaza edilmesi,

d) Alındılardan; kaybolan, çalınan, kullanılmayacak hale gelenlerin seri ve sıra numaralarının düzenlenecek bir tutanakla, alındıların alındığı muhasebe birimlerine bildirilmesi,

e) Bilgisayarla yapılan tahsilatta, herhangi bir nedenle bilgisayarın devre dışı kalması halinde elle tanzim edilen alındıların kullanılması,

f) Alındıların amaç dışı kullanılmalarının önlenmesi için idari ve teknik önlemlerin alınması ve sürekli olarak kontrollerinin yapılması,

hususlarına uyulur.

İşletme gelirlerinin kredi kartları ile tahsil edilmesi

MADDE 18 – (1) Bankacılık sektöründeki gelişmeler ve banka kredi kartları kullanımının yaygınlaşması nedeniyle, döner sermaye muhasebe birimlerinde mal ve hizmet bedelleri çağdaş ve güvenli bir tahsilat aracı olan banka kredi kartları aracılığıyla tahsil edilebilir.

(2) Gelirlerini banka kredi kartlarıyla tahsil etmek isteyen işletmeler, Bakanlık iznine gerek olmaksızın aşağıda belirtilen usul ve esaslar dâhilinde bu imkândan yaralanabilir:

a) Döner sermayeli işletmelerin bankalarla yapacakları “Kredi Kartı Üye İşyeri Sözleşmesi”, ilgili banka şube müdürleri ile döner sermaye işletmelerinin harcama yetkilileri ve döner sermaye muhasebe yetkilisi tarafından müştereken imzalanır.

b) P.O.S. cihazları, tahsilatın yoğun olduğu ve kart sahiplerinin kolayca ulaşabilecekleri veznelere konulur.

c) “Gün Sonu Raporu” ve “Satış Sonuçları Gönderme Raporu” her gün en geç saat 23.00’e (Yirmi üç) kadar, P.O.S. cihazından alınır.

ç) 7/3/2019 tarihli ve 810 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Haznedarlığı Yönetmeliğinin 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtildiği üzere, döner sermayeli işletmeler faaliyetleri kapsamında yaptıracakları tahsilat ve ödeme işlemleri için yurt içinde yerleşik diğer bankaları, Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.’yi ve yurt içinde yerleşik bankalar aracılığıyla olmak koşuluyla ödeme kuruluşlarını ve elektronik para kuruluşlarını da kullanabilir. Ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları, kamu kurumları adına tahsil ettikleri tutarları anlaşma yaptıkları yurt içinde yerleşik bankalarda ilgili kamu kurumu adına açılacak hesaplara işlem yapılan gün içerisinde aktarmak zorundadır. Gerçekleştirilen tahsilat tutarlarının, özel kanunların verdiği yetki kapsamında yapılan düzenlemelerde yer alan hükümler saklı kalmak kaydı ile takip eden işgünü içinde; yurt içinde yerleşik tüm bankalar aracılığıyla kredi kartları ile yapılan tahsilatın ise azami 20 gün içerisinde ilgili kurumun kamu sermayeli bankadaki hesabına aktarılması zorunludur.

d) Kredi kartı ile avans olarak tahsil edilen tutarın, tedavinin sonuçlanmasını müteakip mal veya hizmet satış bedelinden fazla olduğunun anlaşılması halinde, aynı kredi kartı ile P.O.S. cihazının fonksiyonları kullanılarak fazla olan tutar iade edilir.

e) Hizmetten yararlanan kişi ile banka kredi kartı hamilinin farklı kişiler olması halinde, karışıklıklara meydan verilmemesi açısından hizmetten yararlanan kişinin ad ve soyadı da düzenlenecek alındı belgesine yazılır.

f) Banka kredi kartı ile yapılan tahsilat tutarları, gün sonunda düzenlenecek muhasebe işlem fişi ile muhasebeleştirilir, ancak avans olarak tahsil edilen tutarlar yardımcı deftere kişi bazında kaydedilir. Muhasebe işlem fişine, alındı belgelerinin ikinci nüshası ve “Gün Sonu Raporu” ile “Satış Sonuçları Gönderme Raporu” eklenir.

g) Banka kredi kartı ile yapılan işlemlerin muhasebeleştirilmesinde, Yönetmeliğin 102 ila 104 üncü maddeleri hükümleri uygulanır.

ğ) Döner sermaye muhasebe birimlerince, tahsilatın zamanında işletmenin hesaplarına intikal ettirilip ettirilmediğine yönelik kontroller düzenli bir şekilde yapılır, aktarma işlemini geciktiren bankalar uyarılır.

İstihkaklardan mükelleflerin borçlarına karşılık yapılan kesintilere ilişkin işlemler

MADDE 19 – (1) Vergi borçlarına karşılık yapılan kesintilerde;

a) Mevcut Tahsilat İç Genelgesi ve bunda değişiklik yapan genelgelerdeki esaslara göre işlem yapılır. Tahsilatın hızlandırılmasıyla ilgili olarak Bakanlıkça yayımlanan tahsilat iç genelgeleri esaslarına göre, istihkak sahiplerinin hakedişlerinden vergi borçlarına karşılık kesilen tutarlar, “360.05 İstihkaklardan Vergi Borçlarına Karşılık Yapılan Kesintiler” kod ve adıyla açılan yardımcı hesapta izlenir.

b) Vergi borcunun ödenmiş sayılabilmesi için, kesilerek tahsil edilen bu tutarın alacaklı vergi dairesinin hesabına intikal ettirilmiş olması zorunludur. Bu nedenle, döner sermaye muhasebe birimlerince ilgili vergi dairelerine ödenmek üzere istihkak sahiplerinin vergi borçlarına karşılık olarak yapılan tahsilat tutarı en geç ertesi iş günü sonuna kadar alacaklı vergi dairesine ödenir. Bu işlemler sırasında düzenlenen gönderme emirlerinde mükellefin adı-soyadı ve sicil numarasına mutlaka yer verilir, havaleyi yapacak bankanın da havaleye ilişkin bilgi dekontlarında bu bilgilere mutlaka yer vermesi sağlanır.

(2) 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 90 ıncı madde hükmüne dayanılarak hazırlanan, 22/9/2008 tarihli ve 2008/14174 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Sosyal Güvenlik Kurumu Prim ve İdari Para Cezası Borçlarının Hakedişlerden Mahsubu, Ödenmesi ve İlişiksizlik Belgesinin Aranması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak kesintilerde;

a) İstihkak sahiplerinin hakedişlerinden yapılacak olanlar “361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri Hesabı” kod ve adıyla açılan hesapta izlenir.

b) İşletmelerce, işveren ve varsa alt işverenlerin Kuruma idari para cezası, prim ve prime ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer fer’ilerinden oluşan borçlarına mahsup edilmek üzere yapılan kesinti tutarları, ödeme emri belgesinde gösterilecek ve bu kesinti tutarı, muhasebe kayıtlarına intikal tarihinden itibaren on beş gün içinde Kuruma veya Kurumun önceden bildirilen banka hesabına aktarılır.

c) Mükelleflerin ödenmeyen prim borçları nedeniyle daha fazla gecikme cezasına muhatap olmaması bakımından, ilgili yönetmelik esasları dâhilinde istihkaklardan prim borçlarına karşılık tahsil edilen bu tutarların geciktirilmeksizin ilgili kurum hesabına aktarılmak suretiyle ödenmesi gerekir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yürürlükten kaldırılan tebliğ

MADDE 20 – (1) 20/2/2004 tarihli ve 25379 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Muhasebat Genel Müdürlüğü Genel Tebliği (Sıra No:17) Döner Sermaye İşlemleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

MADDE 21 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 22 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

Elektronik Haberleşme Sektörü Tüketici Hakları 18/01/2022

18 Ocak 2022 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 31723

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan:

MADDE 1 – 28/10/2017 tarihli ve 30224 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Tüketici Hakları Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“f) Kimlik Doğrulama Yönetmeliği: 26/6/2021 tarihli ve 31523 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Haberleşme Sektöründe Başvuru Sahibinin Kimliğinin Doğrulanma Süreci Hakkında Yönetmeliği,”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“c) Abonelerin, ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenen bilgilerinin kamuya açık rehberlerde yer alıp almamasını talep etme hakkı,”

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(4) Abone tarafından, kayıtlı olduğu tarife kapsamında sahip olduğu kullanım hakları dışında ücretli arama gerçekleştirilmesi halinde, paket aşımı kullanımları hariç olmak üzere, işletmeci tarafından asgari Kurumca belirlenecek yönlere doğru gerçekleştirilecek aramalar kapsamında aboneye ücret yansıtılacağı hakkında ücretsiz bilgilendirme anonsu verilir. Abone tarafından söz konusu anonsun kaldırılması yönünde talep; müşteri hizmetleri, yazılı başvuru, kısa mesaj veya çevrimiçi işlem merkezi üzerinden işletmeciye iletilebilir.

(5) Elektronik haberleşme hizmetinden faydalanmak isteyen kişilerin, e-Devlet Kapısı üzerinden sorgulama yaparak işletmeci tekliflerini karşılaştırabilmelerine Kurumca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde imkân sağlanır.”

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci, beşinci, altıncı, yedinci, sekizinci ve onuncu fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) İşletmecinin dönemsel ya da sürekli olarak bir hizmeti yerine getirmeyi veya mal teminini üstlendiği durumlarda tarafların birbirine uygun karşılıklı rızası ile abonelik sözleşmesi yapılır. Abonelik sözleşmeleri, yazılı olarak veya Kimlik Doğrulama Yönetmeliği hükümlerine göre kimlik doğrulaması yapılarak elektronik ortamda kurulur. Abonelik sözleşmesinin elektronik ortamda kurulması halinde, işletmeci tarafından Kimlik Doğrulama Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrası çerçevesinde işlem belgesi başvuru sahibine gönderilmeden hizmet sunumuna ve ücret tahakkukuna başlanılmaz. Kurum abonelik sözleşmeleri ile ilgili işletmecilere ilave yükümlülükler getirebilir.”

“(5) Abonelik sözleşmesinin kurulması için gerekli kimlik belgesi veya muadili belgelerin aslının ibrazı istenir. Abonelik sözleşmesi kurulurken, işletmeci abonelik sözleşmesinin yanında;

a) T.C. Kimlik Numarası ya da 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda tanımlanan Yabancı Kimlik Numarasını haiz ülkemiz makamlarınca verilmiş kimlik belgesinin,

b) (a) bendinde geçen belgeyi haiz olmayan yabancı uyrukluların aboneliklerinde geçerlilik tarihi uygun uluslararası geçerliliği olan kimlik belgesinin,

c) Kurumsal aboneliklerde; yetkili kişinin (a) veya (b) bendinde geçen kimlik belgesi ve temsile yetkili olduğuna dair resmi yetkilendirme belgesi ile birlikte;

1) Vergi Kimlik Numarasını haiz resmi belgenin,

2) Vergi Kimlik Numarasının bulunmaması halinde Merkezi Sicil Kayıt Sistemi numarasını haiz sicil tasdiknamesinin,

3) Merkezi Sicil Kayıt Sistemi numarasının bulunmaması halinde Devlet Teşkilatı Merkezi Kayıt Sistemi numarasını haiz resmi belgenin,

birer örneğini almakla yükümlüdür. İşletmeci tarafından bu belgelerin örneği, asılları üzerinden ve yalnızca uygun elektronik ortama aktarılarak alınır. Abonelik sözleşmelerinin kurulmasına ilişkin Kurum tarafından işletmecilere getirilen diğer yükümlülükler saklıdır.

(6) İşletmeci tarafından sözleşme kurulma aşamasında Kimlik Doğrulama Yönetmeliğinin;

a) 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi,

b) 7 nci maddesinin beşinci fıkrası,

c) 8 inci maddesinin birinci fıkrası,

çerçevesinde işlem yapılması halinde kimlik veya muadili belgenin birer örneği alınmış sayılır.

(7) İşletmeciler, abonelik sözleşmelerini ve sözleşmenin kurulması için gerekli diğer bilgi ve belgeleri kuruluş şekline uygun olarak abonelik süresince ve abonelik sonlandıktan itibaren otuz yıl süre ile muhafaza etmekle yükümlüdür.

(8) Abonenin hattının kullanıma açılabilmesi için, abonelik sözleşmesinin kurulmasına ilişkin belgelerin tam olduğu ve söz konusu belgelerdeki bilgilerin doğruluğu işletmeci tarafından kontrol edilerek gerekli teyit işlemi;

a) Beşinci fıkranın (a) bendi kapsamında belge ibrazı halinde; İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Kimlik Paylaşımı Sisteminden,

b) Beşinci fıkranın (b) bendi kapsamında belge ibrazı halinde; yetkili merci tarafından sağlanan servisten,

c) Beşinci fıkranın (c) bendinin (1), (2) ve (3) numaralı alt bentleri kapsamında belge ibrazı halinde; yetkili merci tarafından sağlanan servisten ya da internet sayfasından,

yapılır. Web servis ile yapılan teyitlere ilişkin işlem kayıtları ile internet sayfası üzerinden yapılan teyitlere ilişkin ekran görüntüleri sözleşmenin mütemmim cüzü olarak elektronik ortamda saklanır. Teyit işlemine ilişkin hususlar Kurum tarafından belirlenebilir.”

“(10) Abonelik sözleşmesi yapılırken rehber hizmetleri için, aboneden ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenen bilgilerinin bu rehberlerde yer alıp almayacağına ilişkin tercihleri; rehberlerde yer alacak bilgilere, bu bilgilerin sorgulama/kullanım imkânlarına sözleşmede yer verilmek suretiyle alınır. Sözleşme süresince aboneye rehber tercihlerini değiştirme hakkı tanınır.”

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(12) İşletmeci, sözleşme kurulmadan önce ayrı bir sayfa olarak kolay ve anlaşılabilir bir sözleşme özetini tüketicinin bilgilendirilmesini teminen ispatlanabilir bir şekilde tüketiciye sunar. Sözleşme özetine ilişkin belgenin bir nüshası işletmeci tarafından tüketiciye kâğıt üzerinde ya da elektronik ortamda gönderilir. Bu özet, sözleşmenin ayrılmaz parçasıdır ve abonenin onayı olmadan değiştirilemez. Sözleşme özetine ilişkin belge asgari olarak aşağıdaki bilgileri içerir:

a) İşletmecinin unvanı, adresi, tüketici şikâyetleri için müşteri hizmetleri dâhil irtibat bilgileri,

b) Hizmet türü,

c) Hizmet numarası,

ç) Tarifenin adı,

d) Cihaz kira bedeli ve benzeri tüm ücretler de dâhil ödenmesi gereken aylık ücret,

e) Kullanım miktarı sınırlı hizmetler için kullanım hakkı/süre bilgisi diğer hizmetler için standart birim ücretler ve varsa diğer faydalar dâhil sunulacak hizmetin temel özellikleri,

f) Hizmet, cihaz ve benzeri tüm ücretler,

g) İnternet erişim hizmetlerinde, ulusal adres veri tabanı deseninde olmak üzere hizmet verilecek adres ve ilgili adreste sunulacak hizmete ilişkin duyurulan veri hızları,

ğ) Tüketicinin engelli belgesini ibraz etmesi halinde sağlanacak faydalara ilişkin işletmecinin internet sayfası linki,

h) Abone tarafından sözleşmede onay verilen tercihlere ilişkin bilgiler,

ı) Sözleşmenin feshi durumunda, hizmet türü ve tarifeye göre aboneden talep edilebilecek ilgili diğer ücretlere ilişkin bilgiler.

(13) Güvenli elektronik imza kullanılanlar hariç olmak üzere yazılı olarak kurulan sözleşmelerde işletmeci Kimlik Doğrulama Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin beşinci ve altıncı fıkralarında yer alan süreci, ibraz edilen kimlik belgesinin uygun tipte olmaması halinde ise Kimlik Doğrulama Yönetmeliğinin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) ve (ç) bentlerinde yer alan süreci işletir.

(14) Beşinci fıkrada belgelerin asılları üzerinden örneği alınarak yapılan aktarım işlemi, doğrudan işletmecinin kendi bilişim sistemlerine, üzerinde kalıcı olarak tarih, saat bilgisi ve gerçekleştirilen işleme ilişkin filigran olacak şekilde yapılır.”

“(1) Abonelik sözleşmesinin kurulmasını müteakip, hizmete ilişkin ücretlendirme, hizmetin aboneye fiilen sunulmasıyla başlar.”

“(3) İlgili mevzuat uyarınca kapalı olması esas olan numaralar hariç olmak üzere, abonelik sözleşmesi kurulurken ya da daha sonra abone hattının hizmet türüne göre hangi numara gruplarına kapalı olacağı hususunda işletmeciler abonenin talebi uyarınca işlem yapar.”

“(7) İşletmeciler; bu Yönetmelik kapsamında;

a) Abone ile yazılı olarak veya Kimlik Doğrulama Yönetmeliği hükümlerine göre kimlik doğrulaması yapılarak elektronik ortamda kurulan sözleşme, taahhütname gibi belgelere,

b) Aboneden müşteri hizmetleri, kısa mesaj, mobil uygulama, SIM menü ve benzeri yöntemler aracılığıyla alınan irade beyanlarına ilişkin işlem kayıtlarına,

Kurum düzenlemelerine uygun olarak ve güvenliği sağlamak kaydıyla çevrimiçi işlem merkezi üzerinden erişim imkânı sağlar.”

“(13) 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, müşteri hizmetleri üzerinden Kimlik Doğrulama Yönetmeliği kapsamı dışında gerçekleştirilen ve ilgili mevzuat uyarınca abone onayı gerektiren işlemlerde, işletmecilerce arayan/aranan kişinin ilgili abone olduğuna dair kimlik doğrulaması yapılarak işlem gerçekleştirilmesi sağlanır.

(14) Mobil haberleşme hizmeti sunan işletmecide, abone adına birden fazla abonelik sözleşmesinin bulunması halinde, abonenin söz konusu sözleşmelere kayıtlı hatlardan birisini diğer hatlarından gerçekleştirilecek tarife değişikliği, ek paket satın alınması ve benzeri tüm abonelik işlemleri için tek yetkili hat olarak belirleyebilmesine işletmeci tarafından imkân tanınır. Bu kapsamda, yetkili hat tarafından yönetilmesi yönünde tercih bildirilen diğer hatlara ilişkin ilgili mevzuat uyarınca abone onayı gerektiren işlemlerde yetkili hattan onay alınır. Yetkili hattın abonelik sözleşmesinin feshedilmesi halinde diğer hatların yetkili hat tarafından yönetilme yetkisi kalkar. Bir hattı olan abonenin ikinci hat edinmesi durumunda, bu fıkrada tanınan imkâna ilişkin kısa mesaj yoluyla bilgilendirme yirmi dört saat içinde iki hatta da yapılır.”

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) Kurum, resen veya şikâyet üzerine abonelik sözleşmelerini işletmecilerden isteyebilir. Kurum, işletmeciler ile tüketiciler arasında kurulan abonelik sözleşmelerini inceler ve değiştirilmesi uygun görülen hususları işletmeciye bildirir. İşletmeci, söz konusu değişiklikleri on beş gün içinde yerine getirir. Kurum gerekli gördüğü hallerde işletmeciye ek süre tanıyabilir.”

MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(7) İşletmeci, tarifeleri tüm mecralarda aynı ve tekil bir isimle tanıtır. Her bir tarife için, tekil bir isim belirlenir ve abonelerin tarifelere dair detaylı bilgilere söz konusu tekil ismi kullanarak erişebilmesine imkân sağlanır.

(8) İşletmeci internet sayfasında asgari olarak, tüm tarifeleri için detaylı bilgilere, geçerlilik tarih aralıkları ve ismi ile birlikte;

a) Yeni abone alımına açık tarifeler,

b) Yeni abone alımına kapalı ancak aktif abonesi olan tarifeler,

c) Son iki yıl içinde yürürlükten kaldırılan tarifeler,

başlıkları altında yer verir.

(9) İlgili mevzuat uyarınca abone onayı gerektiren işlemlere ilişkin olarak;

a) Bu işlemlere yönelik onaylar ayrı ayrı alınır, aynı/tek onay altında birleştirilemez.

b) Yalnızca yurt dışını arama, yurt dışı dolaşım faydası içeren bir paket satın alma halleri hariç olmak üzere, bir sözleşmenin, taahhüdün, tarifenin, paketin veya kampanyanın kabulüyle bu işlemlere yönelik onay verilmiş sayılmaz.

c) Aboneye indirim veya ek fayda sağlanması karşılığında bu işlemlere yönelik abone onayı talep edilebilir.”

MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğin 12 nci maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

“(9) İşletmeci, taahhüt alınmadan önce ayrı bir sayfa olarak kolay ve anlaşılabilir bir taahhüt özetini tüketicinin bilgilendirilmesini teminen ispatlanabilir bir şekilde tüketiciye sunar. Taahhüt özetine ilişkin belgenin bir nüshası işletmeci tarafından tüketiciye kâğıt üzerinde ya da elektronik ortamda gönderilir. Bu özet, taahhütnamenin ayrılmaz parçasıdır ve abonenin onayı olmadan değiştirilemez. Abonelik sözleşmesi kurulması esnasında taahhüt verilmesi halinde taahhütname özeti sözleşme özeti içerisinde yer alabilir. Taahhütname özetine ilişkin belge asgari olarak aşağıdaki bilgileri içerir:

a) Takvim ayı olarak taahhüdün süresi,

b) Tarifenin taahhütsüz ücreti ve varsa taahhüt süresi boyunca ödenecek ortalama aylık ücreti,

c) Fesih halinde abone tarafından katlanılmak zorunda kalınabilecek tutarlara ilişkin;

1) Azami cayma bedeli,

2) Asgari cayma bedeli,

3) Taahhüt süresindeki her günün cayma bedellerinin ayrı ayrı hesaplanarak toplanmasından elde edilen tutarın taahhüt gün sayısına bölümü ile ortaya çıkacak ortalama cayma bedeli.

ç) Söz konusu taahhüt yeni bir abonelik kapsamında değil ise önceden verilen sözleşme özetinde yer alan diğer bilgiler,

d) Diğer faydalar.

(10) İşletmeci ile abone arasında belirlenen taahhüt süresi yirmi dört ayı geçemez.

(11) İnternet erişim hizmetlerinde sözleşme özetinde yer alan ilgili adreste sunulacak hizmete ilişkin duyurulan veri hızları da dikkate alınarak Kurum tarafından belirlenecek Adrese Dayalı İnternet Hız Ölçümlerine ilişkin düzenlemelerde tespit edilen kriterlerin sağlanamaması halinde; abone tarafından cihazın kalan bedeli hariç herhangi bir cayma bedeli ödenmeksizin taahhütlü abonelik feshedilebilir.

(12) İşletmeci tarafından, taahhüde aykırılık oluşturan hususlara, açık, sade ve anlaşılabilir şekilde siyah koyu harflerle taahhütnamede yer verilir. Abone tarafından gerçekleştirilen işlemin taahhüde aykırılık oluşturan hususlar arasında yer alıp almadığının açıkça tespit edilemediği hallerde, abone lehine yorum esastır.

(13) İşletmeci tarafından, taahhüt süresi sonunda farklı bir taahhüde kayıt yaptırmamış aboneler, taahhüt süresinin sona erdiği ve taahhütsüz fiyatlar üzerinden hizmet almaya devam edeceği hususlarında kısa mesaj veya arama yoluyla bilgilendirilir.”

MADDE 10 – Aynı Yönetmeliğin 17 nci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) Mücbir sebepler dışında işletmeciler tarafından hizmetin kesintisiz olarak sürdürülmesi esastır. Hizmetin sunumu:

a) Tüketici menfaatinin korunması amacıyla hizmetin mutat kullanım düzeyinin çok üzerinde olduğunun tespiti durumlarında aboneye bilgi verilerek kısıtlanabilir veya durdurulabilir. Aboneye bilgi vermenin mümkün olmadığı ve kısa süre içinde müdahale edilmesi gereken hallerde tüketici menfaatinin korunmasını teminen aboneye bilgi verilme zorunluluğu aranmayabilir.

b) Faturanın son ödeme tarihinde ödenmemesi halinde, abone bilgilendirilerek kısıtlanabilir ya da öncelikle kısıtlanma uygulanmak üzere durdurulabilir.

(2) Hizmetin;

a) Kısıtlanması: Abone hattının acil arama hizmeti ve işletmeci müşteri hizmetleri numarası hariç olmak üzere, giden aramalara ve kısa mesajlara kapatılması şeklinde, internet erişim hizmetlerinde, internet bağlantı hızının düşürülmesi veya asgari olarak abonenin borcunu ödemesine imkân verecek şekilde bazı internet sayfalarına erişim sağlanması,

b) Durdurulması: Abone hattının, acil arama hizmeti hariç olmak üzere, gelen ve giden aramalar ile kısa mesajlara kapatılması ve internet erişim hizmetlerinin durdurulması,

şeklinde uygulanabilir.

(3) Hizmetin kısıtlanması ve durdurulması uygulamalarına ilişkin olarak:

a) Hizmet kısıtlanmadan veya durdurulmadan makul bir süre öncesinde aboneler kısa mesaj, arama veya sesli yanıt sistemi yöntemlerinden biri ile;

1) Hizmetin kısıtlanma veya durdurulma gerekçesi ve kriterleri,

2) Hizmetin kısıtlandığı veya durdurulduğu sürelerin, varsa taahhütname bitiş tarihini etkileyip etkilemediği,

3) Açma kapama ücreti uygulanacak durumlar için asgari yedi gün önce olacak şekilde borcun ödenmemesi halinde kısıtlama ya da durdurma işleminin yapılacağı tarih bilgisi ve alınacak açma kapama ücreti tutarı,

4) Kısıtlanma veya durdurulmanın kaldırılma zamanı ve şartları,

hakkında bilgilendirilir.

b) Hizmetin kısıtlandığı dönemde, aboneye en fazla kısıtlamanın başladığı tarihi takip eden ilk fatura kesim tarihine kadar ücret yansıtılabilir. Yeni fatura döneminin başlaması ile birlikte, hizmet durdurulur veya hizmetin durdurulması uygulamasında olduğu gibi ücret yansıtılmaksızın, hizmet kısıtlı olarak sunulmaya devam edilir.

c) Faturanın son ödeme tarihinde ödenmemesi nedeni ile hizmetin durdurulması durumunda, hizmetin durdurulduğu tarihten itibaren aboneye cihaz ücreti ve telsiz kullanım/ruhsatname ücreti hariç herhangi bir hizmet bedeli yansıtılmaz. Ödeme yapıldıktan sonra en geç yirmi dört saat içinde hizmetin sunumuna devam edilir.

ç) İşletmeci tarafından, abonenin faturasını ödememesi nedeni ile hizmetin kısıtlanması/durdurulması ve hattın tekrar hizmete açılması durumunda, bir takvim yılındaki ilk açma-kapama işlemi için aboneye herhangi bir ad altında ücret yansıtılamaz.

d) Faturanın son ödeme tarihinde ödenmemesine rağmen hizmeti kısıtlamaksızın veya durdurmaksızın devam etmek isteyen işletmeci, her fatura dönemi için ayrı ayrı olacak şekilde ancak gerekli bilgilendirmeyi yaptıktan sonra abonenin ispatlanabilir irade beyanını alarak hizmet sunumuna ve ücret tahakkukuna devam edebilir.

e) Abonenin faturasını ödememesi nedeni ile hizmetin kısıtlanması ve durdurulması süreçleri ile ilgili ayrı ayrı olacak şekilde, ödenmemiş fatura adedi ve gecikme süresi gibi hizmetin kısıtlanması veya durdurulması sürecini başlatan somut kıstaslar, bu madde kapsamında düzenlenen diğer hususlarla birlikte kolay erişilebilir bir şekilde işletmeci internet sayfasında yer alır.”

MADDE 11 – Aynı Yönetmeliğin 19 uncu maddesinin birinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) İşletmeciler, abonenin ispatlanabilir irade beyanı doğrultusunda; mali mevzuata uygun olarak düzenlenen faturayı posta ile veya asgari olarak fatura tutarı ve son ödeme tarihini içeren fatura bilgilerini kısa mesaj veya elektronik posta yöntemi ile son ödeme tarihinden önce abonelere ulaşacak şekilde ücretsiz olarak göndermekle yükümlüdür. Fatura gönderilmesine ilişkin tercihin alınamadığı durumlarda kısa mesaj yöntemi kullanılır. Fatura bilgisinin elektronik posta veya kısa mesaj ile gönderilmesi durumunda:

a) Söz konusu gönderme işlemi son ödeme tarihinden en az yedi gün önce aboneye ulaşacak şekilde ücretsiz olarak yapılır.

b) Kısa mesaj veya elektronik posta içerisinde, asgari elli adet rassal karakter içeren ve işletmeci internet adresi altında yer alan tek biçimli kaynak bulucusu (URL) olacak şekilde abonenin ilgili faturasının görselini doğrudan görüntüleyebileceği internet sayfasının linki yer alır.”

“(3) İşletmeci elektronik ortamda gönderilen fatura veya kullanım detayı/ayrıntılı fatura için aboneden ücret talep edemez. Kullanım detayı/ayrıntılı fatura bilgilerinin elektronik ortamda gönderilmesi durumunda birinci fıkranın (b) bendindeki usul uygulanır.

(4) İşletmeciler güvenliği sağlamak kaydıyla Kurum tarafından ayrıca belirlenmediği sürece, abonelerin bir yıllık fatura ve kullanım detayı/ayrıntılı fatura bilgilerine çevrimiçi işlem merkezi üzerinden ücretsiz olarak erişebilmelerini temin eder.”

MADDE 12 – Aynı Yönetmeliğin 23 üncü maddesinin birinci ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) Aboneler abonelik sözleşmelerini her zaman ücretsiz olarak sona erdirebilir. Aboneler, abonelik sözleşmelerini feshetmek istedikleri takdirde bu taleplerini;

a) İşletmeci ya da adına abonelik sözleşmesi yapmaya/işlemlerini yürütmeye yetkili temsilcisine yazılı olarak yapmak,

b) Teyit edilmiş olmak kaydıyla işletmecinin faks numarasına göndermek,

c) Güvenli elektronik imza ile gönderilip saklanabilen metinler kullanmak,

ç) e-Devlet Kapısını kullanmak,

d) İşletmecinin çevrimiçi işlem merkezini kullanmak,

e) İşletmecide kayıtlı bulunan elektronik posta adresini kullanarak başvuruda bulunmak,

f) İşletmecinin müşteri hizmetlerini kullanmak,

g) Kurum tarafından belirlenebilecek diğer yöntemleri kullanmak,

suretiyle işletmecilerine iletirler. Fesih taleplerinde abonenin kimlik belgesi, kimlik bilgileri kontrol edilerek veya abonenin kimliği doğrulanarak fesih taleplerinin her şartta alınması sağlanır.”

“(5) Fesih işleminden sonra işletmeci geri kalan alacakları için borcu olan aboneye abonenin fesih talep tarihinden sonra en geç dört ay içinde son fatura gönderir. Bu süre sınırı, son faturaya uygulanan gecikme faizi ve yasal takipten doğan faturalar için geçerli değildir. Son faturanın süresi içerisinde ödenmemesi halinde, 19 uncu maddenin altıncı fıkrasında geçen son uyarıdan en az yedi gün önce işletmeci, başlığında adının geçtiği ve içeriği Kurum tarafından belirlenebilecek kısa mesaj ile asgari son fatura borcunun ödenmemiş olduğu ve borcun ödenmemesi halinde yasal takip başlatılacağı bilgisini abonenin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası veya yabancı kimlik numarası adına kayıtlı tüm aktif mobil numaralarına, mobil telefon hizmeti sunan işletmeciler vasıtasıyla gönderir.”

MADDE 13 – Aynı Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(2) Değişiklik süreci, abonenin talebi üzerine abonesi olmak istediği internet servis sağlayıcı tarafından yürütülebilir. Abonenin talebi, yazılı olarak veya Kimlik Doğrulama Yönetmeliği hükümlerine göre kimlik doğrulaması yapılarak elektronik ortamda oluşturulan talep formu ya da abonelik sözleşmesinde vereceği onay şeklinde olabilir.”

MADDE 14 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“Yetkili hat bilgilendirmesi

GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin on dördüncü fıkrasının yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üç ay içinde, aynı işletmecide birden fazla hatta sahip olan abonelere ilgili fıkrayla tanınan imkâna ilişkin kısa mesaj yoluyla bilgilendirme yapılır.”

MADDE 15 – Bu Yönetmeliğin;

a) 1 inci, 2 nci, 4 üncü, 7 nci, 12 nci, 13 üncü, 15 inci ve 16 ncı maddeleri 1/3/2022 tarihinde,

b) Diğer hükümleri 31/12/2022 tarihinde,

yürürlüğe girer.

MADDE 16 – Bu Yönetmelik hükümlerini Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu Başkanı yürütür.