Sosyal İçerik Üreticiliği ile Mobil Cihazlar için Uygulama Geliştiriciliğinde Kazanç İstisnası Broşürü Güncellendi

Söz konusu Broşürde;

• İstisnanın kapsamı,
• İstisnadan kimlerin faydalanabileceği,
• İstisnadan faydalanma şartları,
• İstisnadan faydalanmak isteyen mükelleflerin nereye ve nasıl başvuru yapabilecekleri,
• İstisna kapsamında hesaba yatırılan ödemelerden bankalarca yapılacak %15 oranında tevkifata ilişkin işlemler,

gibi konularda ayrıntılı bilgiler yer almaktadır.

Kaynak: GİB

Bilindiği üzere, 2013-11 sayılı Kurum Genelgesinin “2.2- Yabancı uyruklu çalışanların işe başlama tarihinin tespiti” başlıklı bölümünde;

T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü

Sayı: E-51592363-045.01-84374603

Tarih 16.11.2023

Konu: Yabancı Uyruklu Sigortalıların Meslek Kodu ve PEK Tutarları

GENEL YAZI

Bilindiği üzere, 2013-11 sayılı Kurum Genelgesinin “2.2- Yabancı uyruklu çalışanların işe başlama tarihinin tespiti” başlıklı bölümünde;

“Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından, çalışma izin belgeleri ile diğer bakanlıklar veya kurumlar tarafından verilen ve Çalışma Genel Müdürlüğüne gönderilen izin belgelerinin birer örneği ilgili SGİM/SGM’lere intikal ettirilecek, çalışma izinleri ilgili mevzuat çerçevesinde yabancının mesleği ve ödenecek ücret, işyeri, çalışacağı adres gibi kriterler değerlendirilerek verildiğinden ve verilen çalışma izni kısmi süreli ise bu durum da belgede belirtildiğinden, bunların izin belgesinde belirtilen işyeri ve işveren tarafından yine belgede belirtilen ücret tutarından az olmamak üzere kısmi süreli çalışma olup olmadığı hususu da göz önünde bulundurularak Kurumumuza bildirimlerinin yapılması sağlanacaktır.”

Yine 2015-25 sayılı Kurum Genelgesinin “1.2.3. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı” başlıklı bölümünün ” 1.2.3.1. Yabancı Çalışanlar” başlıklı alt bölümünde ise;

“12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin, Sigortalılığın başlangıcı ve bildirim yükümlülüğü başlıklı 11 inci maddesinde; İşverenlerce Kanunun 4 üncü maddesi birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlardan; Yabancı uyruklu kişilerin; çalışma izin belgesindeki izin başlangıç tarihinden itibaren 45 gün içinde ya da çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihi ile çalışma izin tarihinin farklı olması halinde çalışma izin belgesinin işverene tebliğ tarihinden itibaren 45 gün, 11/4/2014 tarihinden itibaren 30 gün içinde Kuruma yapılan bildirimler de süresinde yapılmış sayılır.

hükümlerine yer verilmiştir.

Bu bağlamda Çalışma Genel Müdürlüğünden, yabancı çalışanların izin belgelerinin elektronik ortamda alınması ve sorgulanması sağlanmış olup il müdürlüklerimizde kullanılmaya başlanmıştır.

Buna göre her il müdürlüğümüz kendi bünyesindeki çalışmalar nedeniyle çalışma izni verilen yabancıların başvuru şekli, başvuru türü, yabancı T.C. kimlik numarası, il, ad soyad, baba adı, görevi, izin başlangıç ve bitiş tarihi, işveren unvanı ve işyeri numarası, ücret ve iletişim bilgileri gibi ihtiyaç duyulan tüm bilgilerin alındığı bu ekranlar vasıtasıyla bilgileri aylık bazda kontrol ederek izin bitiş tarihine kadar gerekli işlemleri yapacaklardır.”

Açıklamaları yer almıştır.

Diğer yandan Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’ndan alınan 3/11/2023 tarihli ve 304295 sayılı yazıda ;

Bakanlık tarafından düzenlenen “çalışma izin” belgelerinde, yabancının çalışacağı mesleğin belirlenmiş olduğu halde, yabancıyı istihdam eden/edecek işverenler tarafından Kuruma bildirilen mesleklerin uyumlu olmadığı, yine çalışma izin belgelerinde yer alan yabancının alacağı ücret ile ilgili işverenlerin Kuruma bildirdiği aylık sigorta primine esas kazançlarının (SPEK) farklılıklar arz ettiği, çalıştırılacak yabancılar için belirlenen / taahhüt edilen ücretlerin altında SPEK beyan edildiği,

Sosyal Güvenlik Kurumunun 2013-11 sayılı Genelgesinde belirtildiği üzere, çalışma izinleri ilgili mevzuat çerçevesinde yabancının mesleği ve ödenecek ücret, işyeri, çalışacağı adres gibi kriterler değerlendirilerek verildiğinden ve verilen çalışma izni kısmi süreli ise bu durum da belgede belirtildiğinden, bunların izin belgesinde belirtilen işyeri ve işveren tarafından yine belgede belirtilen ücret tutarından az olmamak üzere kısmi süreli çalışma olup olmadığı hususu da göz önünde bulundurularak Kuruma bildirimlerinin yapılmasının sağlanmasının uygun olacağı,

Sosyal Güvenlik Kurumunun 2015-25 sayılı Genelgesinin 1.2.3 ve 1.2.3.1 maddelerindeki uygulama esas alınarak; yabancı çalışanların izin belgelerinin Bakanlıktan elektronik ortamda alınıp sorgulanmasının sağlandığı (başvuru şekli, başvuru türü, yabancı T.C. kimlik numarası, il, ad soyad, baba adı, görevi, izin başlangıç ve bitiş tarihi, işveren unvanı ve işyeri numarası, ücret ve iletişim bilgileri) ve il müdürlüklerince kullanılmaya başlanıldığından, Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlükleri /Hizmet Merkezleri tarafından ilgili veri paylaşım sisteminden bilgileri aylık bazda kontrol ederek izin bitiş tarihine kadar bildirimlerin çalışma izin belgesiyle uyumlu olup olmadığının kontrol edilmesi, eksik ücret bildiriminin tespiti halinde aradaki fark kadar işverenden ek tahakkuk istenmesi, düzeltilmemesi halinde ise resen düzenlenmesi gerektiği,

Belirtilmiştir.

Bu doğrultuda, Bakanlık Makamının 15/11/2021 tarihli 60713 sayılı Olur’ları uyarınca Çalışma ve Sosyal Güvenliği Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’ndan alınan ve yukarıda belirtilen hususlar göz önüne alınarak işlemlerin yapılması ve bu hususlara riayet edilmesinde gerekli özenin gösterilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

Savaş ALIÇ

Genel Müdür V.

07-Puantaj Kayıtları Eksik Gün Nedeninin 0 Gün ve 0 Kazançlı Bildirimler İçin Seçilememesi

Bilindiği üzere, ay içinde bazı iş günlerinde çalıştırılmadığı ve ücret ödenmediği beyan edilen sigortalıların eksik çalışma nedenleri aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde kaydedilmektedir.

2020/20 sayılı Genelgenin “1.2.3.6- Eksik gün bildiriminde puantaj usulü çalışma” başlıklı maddesinde,

“Eksik gün nedeni olarak 07-Puantaj kayıtları seçeneğini kodlayan işverenlerin, kısmi süreli bir iş sözleşmesi olmaksızın yalnızca puantaj kayıtlarındaki giriş çıkış saatlerini baz alarak ve toplam çalışma saati sayısını yedi buçuk saate bölmek suretiyle prim gün sayısı tespit etmeleri durumunda, bu bildirimlerin doğruluğunun kabulüne imkan bulunmamakta olup, kısmi süreli iş sözleşmesinin olmaması sigortalıların puantaj cetvelindeki çalışma süresi bir saat bile olsa prim gün sayısı bir gün olarak kabul edilecektir.

Dolayısıyla kısmi süreli sözleşme olmaksızın sigortalıların puantaj cetvellerindeki çalışma sürelerini toplayarak yedi buçuğa bölen ve bu şekilde bulduğu sayıyı sigortalıların prim gün sayısı olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna bildiren işverenlerin -eksik güne ilişkin belgelerin ibrazının istenilmesi halinde- bildirimleri kabul edilmeyecek, sigortalıların günde kaç saatlik çalışmasının bulunduğu üzerinde durulmaksızın puantaj kayıtlarında sigortalının imzası bulunduğu her gün bir tam gün olarak kabul edilerek, bu şekilde haftanın altı gününde çalışması bulunan sigortalıların yedinci günde de hafta tatiline hak kazandıklarını kabul edilerek, eksik sürelerin ayın 28, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın 30 güne tamamlatılması gerekecektir.”

Denilmektedir.

Bu kapsamda, ay içerisinde hiç çalışmayan, (0) gün (0) kazanç ile bildirimi yapılan sigortalılar için işverenlerce eksik çalışma nedenlerinden biri olan “07-Puantaj Kayıtları” nın seçilmesi engellenmiştir. (20/11/2023)

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.

Kaynak: SGK

18 Kasım 2023 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32373

Cumhurbaşkanı Kararı

Karar Sayısı: 7803

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listede yer alan bazı malların özel tüketim vergisi oranlarına esas özel tüketim vergisi matrahlarının yeniden tespiti hakkındaki ekli Kararın yürürlüğe konulmasına, mezkûr Kanunun 12 nci maddesi gereğince karar verilmiştir.

17 Kasım 2023

Recep Tayyip ERDOĞAN

CUMHURBAŞKANI

17/11/2023 TARİHLİ VE 7803 SAYILI CUMHURBAŞKANI KARARININ EKİ KARAR

MADDE 1- (1) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listenin 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan Diğerleri; – Sadece elektrik motorlu olanlar” satırı altındaki malların, özel tüketim vergisi oranlarına esas özel tüketim vergisi matrahları aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir.

MADDE 2- (1) Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3- (1) Bu Karar hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

Tahsilat Genel Tebliği (Seri: C Sıra No:7)

14 Kasım 2023 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32369

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:

Tecil faizi

MADDE 1- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, yıllık %24 olarak uygulanmakta olan tecil faizi oranı bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren yıllık %36 olarak belirlenmiştir.

6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren yapılacak müracaatlara dayanılarak tecil edilen amme alacaklarına yıllık %36 oranında tecil faizi uygulanacaktır.

Bu Tebliğin yayımı tarihinden önce yapılan müracaatlara dayanılarak tecil edilecek olan amme alacakları ile bu Tebliğin yayımı tarihinden önce tecil edilmiş ve tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olan amme alacaklarına tecil şartlarına uygun olarak ödendikleri sürece müracaat tarihlerinden itibaren eski tecil faizi oranının uygulanması gerekmektedir.

Öte yandan, bu Tebliğin yayımı tarihinden önce tecil talebinde bulunulmuş ve talep kabul edilerek tecil edilmiş amme alacaklarına yönelik tecilin ihlal edilmiş olması ancak, yeni talepler üzerine yeniden tecil yapılması (tecilin geçerli sayılması) halinde, bu Tebliğin yayımlandığı tarihe kadar eski tecil faizi oranı, bu tarihten sonra ödenmesi gereken taksit tutarlarına ise %36 tecil faizi oranı uygulanacaktır.

Tecil faizi, Seri:A Sıra No:1 Tahsilat Genel Tebliğinde yer alan esaslar doğrultusunda hesaplanacaktır.

Yürürlük

MADDE 2- Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 3- Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci Maddesinin Birinci Fıkrasında Yer Alan Gecikme Zammı Oranının, Her Ay İçin Ayrı Ayrı Uygulanmak Üzere %3,5 Olarak Belirlenmesi Hakkında Karar (Karar Sayısı: 7782)

14 Kasım 2023 Tarihli Resmi Gazete

Sayı: 32369

Cumhurbaşkanı Kararı

Karar Sayısı: 7782

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan gecikme zammı oranının, her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere %3,5 olarak belirlenmesine, 6183 sayılı Kanunun mezkûr maddesi gereğince karar verilmiştir.

13 Kasım 2023

Recep Tayyip ERDOĞAN

CUMHURBAŞKANI

İşe Yeni Başlayan Ticari Kazanç Mükellefleri ile Serbest Meslek Erbaplarının Hak ve Ödevleri Broşürü

Başkanlığımız tarafından, vergi mükellefiyetinin başlangıcından itibaren mükelleflerin vergi bilincinin ve vergiye gönüllü uyumunun arttırılması için pek çok bilgilendirme çalışmaları yapılmaktadır.

Bu kapsamda; mükelleflerin vergi mevzuatından doğan hak ve ödevleri ile Başkanlığımız tarafından hizmete sunulan elektronik uygulamalar hakkında temel bilgilerin yer aldığı “İşe Yeni Başlayan Ticari Kazanç Mükelleflerinin Hak ve Ödevleri” ile “İşe Yeni Başlayan Serbest Meslek Erbaplarının Hak ve Ödevleri” Broşürleri hazırlanmıştır.

Söz konusu Broşürlerde mükelleflerin;

• Hak ve ödevleri,
• Düzenlemesi gereken belgelerin neler olduğu,
• Vergi beyannamelerine ilişkin yükümlülükleri,
• Ödeme Kaydedici Cihaz (ÖKC) kullanma zorunluluğu,
• Yükümlülüklere uyulmaması durumunda karşılaşacakları yaptırımlar,
• Kullanabileceği elektronik uygulamaların neler olduğu,
• Yararlanabileceği genç girişimci kazanç istisnası ve % 5 vergi indirimi,

gibi konulara yer verilmiştir.

Kaynak: GİB

T.C.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Sayı: E-78383876-010.06.01-82633611

Konu: 5510 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesinin yedinci fıkrası

Tarih: 19.10.2023

GENELGE

2023/26

Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 7 nci maddesinin yedinci fıkrası;

“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki süreleri, bu Kanunun 41 ve 46 ncı maddeleri, 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmaları halinde, sigortalılığın başlangıç tarihinin geriye götürülmesini ve haklarında bu Kanunun geçici maddelerinin uygulanmasını gerektirmez.” hükmünü amirdir.

Ancak, 5510 sayılı Kanunun “Bu Kanundan önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına tâbi geçen çalışmalar için bağlanacak aylıkların hesabı” başlıklı geçici 2 nci maddesinin yedinci fıkrası;

“Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı veya iştirakçi olup, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına ya da bu Kanunda belirtilen sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlara aylık bağlanmasına esas alınacak kanun, bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit olunur ve bunlar hakkında, bu Kanunun geçici maddelerindeki hükümler uygulanır. Ancak, bunlardan bu Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına girmeyenlere 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz. Bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanuna göre 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanması gerekenlerden, bu Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına girmeyenler için, bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri esas alınır. (a) bendi hükümlerinin uygulamasına esas alınacak kanun, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında geçen süreler hariç, bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenir. Bu Kanuna tabi hizmetlerle 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklarda geçen hizmetlerin birleştirilmesinde de bu fıkra hükümleri esas alınmak suretiyle bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.” hükmünü amirdir.

Söz konusu hüküm ile de, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı veya iştirakçi olup, yürürlük tarihinden sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına ya da 5510 sayılı Kanunda belirtilen sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlara aylık bağlanmasına esas alınacak kanunun, mülga 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre tespit olunacağı ve bunlar hakkında Kanunun geçici maddelerindeki hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir.

Ayrıca, söz konusu fıkrada yer alan “Ancak, bunlardan bu Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına girmeyenlere 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz. Bu Kanunla mülga 2829 sayılı Kanuna göre 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanması gerekenlerden, bu Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına girmeyenler için, bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri esas alınır.” hükmü çerçevesinde 2008 yılı Ekim ayı başından önce T.C. Emekli Sandığı hariç diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi sigortalılıkları bulunanların aylıklarının hesabında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmamakla birlikte, aylığa hak kazanma şartlarının tespitinde (mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerinin bir gereği olarak) 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaktadır.

“Ancak, Kanunun geçici 7 nci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerinin, Kanunun 41 inci, 46 ncı maddeleri, 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılması halinde, sigortalılık başlangıç tarihi geriye götürülmeyecek ve haklarında Kanunun geçici maddeleri uygulanmayacaktır.”

hükmüne ve 06.11.2018 tarihli ve 2018/38 sayılı “Emeklilik İşlemleri” konulu Genelgenin “4. Yurt Dışı Borçlanmada Aylıkların Hesaplanması” başlıklı bölümünde;

“İlk defa 2008/Ekim ayı başından itibaren 4/1-(c) kapsamında sigortalı olanlara ilişkin olarak Kanunun geçici 7 nci maddesinin yedinci fıkrasının; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olanların sigortalılık başlangıç tarihinden önceki süreleri, bu Kanunun 41 ve 46 ncı maddeleri, 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmaları halinde, sigortalılığın başlangıç tarihinin geriye götürülmesini ve haklarında bu Kanunun geçici maddelerinin uygulanmasını gerektirmez.” hükmü uyarınca 2008 yılı Ekim ayı başından sonra Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olan ve diğer sigortalılık statüleri dahil, 3201 sayılı Kanuna göre yurt dışı hizmet borçlanması yapan sigortalıların aylık talepleri Kanunun 53 üncü maddesine göre tespit edilecek sigortalılık statüsü ile bu statünün öngördüğü şartlara göre sonuçlandırılacaktır.”

hükmüne yer verildiğinden, 2008 yılı Ekim ayı başından önce diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmeti bulunanlar da dahil bu tarihten sonra ilk defa Kanunun 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı olanların, sigortalılık başlangıcından önceki sürelere ait borçlanmaları halinde haklarında 5510 sayılı Kanunun geçici madde hükümleri uygulanmamaktadır.

Ancak, 5510 sayılı Kanunun yukarıda açıklanan geçici 7 nci maddesinin yedinci fıkrası hükmünün, 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı olmasına rağmen, 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5510 sayılı Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) bendi veya 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklara tabi çalışması bulunanlar hakkında da uygulanması, 2008 yılı Ekim ayı başından önce sigortalıkları bulunmaları sebebiyle haklarında 5510 sayılı Kanunun geçici maddeleri uygulanması gerekenlerin, Kanunun 41 ve 46 ncı maddeleri, 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlandırılmaları halinde 5510 sayılı Kanunun geçici maddelerinden yararlanamamaları sonucunu doğurmaktadır.

Bu sebeple, geçici 7 inci maddesinin yedinci fıkra hükmünün 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalıkları bulunanları kapsamadığı değerlendirilmektedir. Aksi yönde bir kabul, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce herhangi bir statüde sigortalı olmuş ancak 4/1-(c) kapsamında ilk defa Kanunun yürürlük tarihinden sonra sigortalı olmuş ve borçlanma yapmış kişiler hakkında sigortalılık başlangıç tarihinin geri götürülmemesinin ötesinde Kanundaki herhangi bir geçici maddenin de uygulanmasına imkân bırakmayacaktır. Bu durum ise, Kanunun bir maddesi ile verilen bir hakkın yine Kanunun başka bir maddesi ile yok sayılması ve borçlanma yapan sigortalılar aleyhine bir uygulamanın oluşması sonucunu doğuracaktır.

Nitekim, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin 12.02.2018 tarihli ve Dosya No:2018/208, Karar No:2018/247 sayılı istinaf kararına karşı yapılan temyiz başvurusunu inceleyen Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 27.12.2018 tarihli ve E:2018/2368, K:2018/9796 sayılı kararı da bu yönde olup, söz konusu kararda;

“… Gerek Kurum işleminde, gerek ilk derece Mahkemesi’nin gerekçeli kararında değerlendirmeye esas alınan 5510 sayılı Yasa’nın Geçici 7/7 inci maddesi hükmünün bu Kanun’un yürürlük tarihinden sonra 4/c kapsamında ilk defa sigortalı olanlar hakkında uygulanacağı açıktır. Ne ki, davacının 04/10/2000 tarihi itibariyle mülga 1479 sayılı Esnaf Ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu kapsamında ilk defa zorunlu sigortalılık kaydı bulunmaktadır. O halde, Kanunların geriye yürümemesi (geçmişe etkili olmaması) kuralı karşısında borçlanılan sürelerin ilgili dönemlere mal edilmesinde davacı hakkında 5510 sayılı Yasa’nın Geçici 7/7 inci maddesi hükmünün uygulanamayacağı açık olup Mahkemece kanunun değerlendirilmesinde hata edilerek yazılı şekilde varılan sonuç hatalı olmuştur “ denilmek suretiyle hüküm tesis edilmiş ve İzmir 9. İş Mahkemesinin, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin söz konusu bozma kararına uyarak verdiği 15.09.2020 tarihli ve 2019/77-2020/154 sayılı kararı da Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 08.04.2021 tarihli ve E:2020/11352, K:2021/4944 sayılı kararı ile onanmıştır.

Bu nedenle, 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 4/1-(c) bendi kapsamında sigortalı olmasına rağmen, bu tarihten önce Kanunun 4/1-(a) ve/veya 4/1-(b) bendi veya 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar kapsamında sigortalılığı bulunanların söz konusu sigortalılık başlangıç tarihinden önceki sürelerine yönelik olarak 5510 sayılı Kanunun 41 ve 46 ncı maddeleri, 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci maddesi ile 3201 sayılı Kanuna göre borçlanmaları halinde haklarında 5510 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesinin yedinci fıkrası hükmünün uygulanmaması gerekmektedir.

Bu çerçevede, 22.02.2013 tarihli ve 2013/11 sayılı “Sigortalılık İşlemleri” konulu Genelge ile 06.11.2018 tarihli ve 2018/38 sayılı “Emeklilik İşlemleri” konulu Genelgenin, yukarıya alınan hüküm ve açıklamalar kapsamında değiştirilmesinin gerekli olduğu değerlendirilmektedir.

Buna göre;

A. “Sigortalılık İşlemleri” konulu 22.02.2013 tarih ve 2013/11 sayılı Genelgenin, “HİZMET BORÇLANMALARI” başlıklı Onuncu Kısmındaki;

1)“Kanunun 41 inci Maddesine Göre Borçlanılan Sürelerin Hizmet Olarak Değerlendirilmesi” başlıklı Üçüncü Bölümde yer alan “7- 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların borçlanmalarının değerlendirilmesi” başlığının üçüncü paragrafında yer alan “ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların” ibaresi, “ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlardan 2008 yılı Ekim ayı başından önce Kanun veya 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalılığı bulunmayanların” şeklinde değiştirilmiştir.

2) “Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (c) Bendine Tabi Olanların Borçlanmaları” başlıklı Beşinci Bölümde yer alan “2.4.1- 5434 sayılı Kanunun ek 31 inci maddesinin yürürlükte bulunan üçüncü fıkrası gereğince yapılan borçlanmalar” başlığının ikinci paragrafının sonuna aşağıdaki cümle eklenmiştir.

“Ayrıca bu sigortalılar hakkında, Üçüncü Bölümün “7- 2008 yılı Ekim ayı başından sonra ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların borçlanmalarının değerlendirilmesi” başlığı altındaki üçüncü paragraf hükümleri uygulanır.”

B. “Emeklilik İşlemleri” konulu 06.11.2018 tarih ve 2018/38 sayılı Genelgenin, “KISA VE UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARINDAN SAĞLANAN YARDIMLAR” başlıklı İkinci Kısmındaki “YURTDIŞI BORÇLANMASINDA TAHSİS İŞLEMLERİ” başlıklı Altıncı Bölümündeki;

1)“1. Sigortalılık Başlangıcının Tespiti” başlığının ikinci paragrafında yer alan “4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi” ibaresi, “ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlardan 2008 yılı Ekim ayı başından önce Kanun veya 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalılığı bulunmayanların” şeklinde değiştirilmiştir.

2) “4. Yurt Dışı Borçlanmada Aylıkların Hesaplanması” başlığının ikinci paragrafında yer alan “Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre ilk defa sigortalı olan ve diğer sigortalılık statüleri dahil,” ibaresi “ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olup 2008 yılı Ekim ayı başından önce Kanun veya 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamında sigortalılığı bulunmayanlardan,” şeklinde değiştirilmiştir.

Bilgi edinilmesini ve gereğince işlem yapılmasını rica ederim.

Dr. Raci KAYA

Kurum Başkanı